Blog 2 Ambachtelijk

Wie kent ze nog? De klompenmaker, de stoelenmatter, de mandenvlechter… Oude ambachten. Uitgeoefend door –meestal – oude mannen, die het vak nog beheersen. Je treft ze soms aan op braderieën, in musea, waar ze vrijwillig demonstraties geven. Hoe het eraan toe ging, in lang vervlogen tijden. Tegenwoordig gaat bijna alles machinaal (en digitaal). Al lees ik dat er in Nederland nog 15 ambachtelijke klompenmakers over zijn.

Dertig jaar geleden zag het er naar uit dat ook het persen van platen een ambacht zou worden. Wie zou er heden ten dage nog zin hebben in het minutieus beluisteren van studio opnames, om er vervolgens een moederplaat (matrijs) van te maken, proef-LP’s te persen en na goedkeuring van de band/het label, een heel proces in gang te zetten. Een klompje (ja, zo ziet het er echt uit!) zwart goud te verhitten en dan groefje voor groefje de klanken erin te leiden. Het gaatje in het midden MOET ook echt precies in het midden en niet te groot, anders gaat de plaat ‘zwabberen’. Het label mag niet loslaten en de hoes mag niet in spiegelbeeld of op de kop.

Er bleken inderdaad nog mensen te zijn die dit ambacht wilden blijven beoefenen. Natuurlijk ging en gaat dit hele proces niet met de hand, maar zelfs een aantal machines doen ambachtelijk (zo je wilt gedateerd) aan. Het liefdevolle handwerk daarnaast, het minder grootschalige (in vergelijking met andere industriële producties) is gebleven.

Dat uit zich niet alleen in de toegenomen verkoop van vinyl, maar ook in de toegenomen vraag om een bezoek te brengen aan de fabriek: Record Industry in Haarlem. Wanneer bands een plaat uitbrengen, kunnen ze die gewoon op laten sturen. Maar ze mogen hem ook ophalen. Daar wordt gretig gebruik van gemaakt. Ook door ondergetekende trouwens. Machtig mooi om daar rond te lopen. Indrukwekkend en bewonderingswaardig, wat er allemaal gebeurt. Gisteren kregen we bericht dat door de toegenomen vraag om een rondleiding te krijgen, Record Industry genoodzaakt is om voortaan op afspraak te werken en tegen betaling. Niet leuk of juist wel leuk? Ik vind het vooral bijzonder. Wat in een museum voor oude ambachten zou belanden, bleef een fabriek en wordt nu een toeristische attractie…? Voor wie wil, je kunt ook vast dichter bij huis een voorproefje nemen: Het Grammofoonmuseum in Nieuwleusen. Ook op afspraak. Dat dan weer wel.

[Foto: Alastair Philip Wiper]